شبکه در لغت به گروهی از افراد یا اشیاء گفته می شود که می توانند اطلاعات را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و با هم در ارتباط باشند. اما در زمینه ی فناوری اطلاعات منظور از شبکه چیست. شبکه های کامپیوتری و یا اصطلاحاً Network، مجموعه ای متشکل از سیستم های کامپیوتری، سخت افزار و نرم افزار های مربوط به شبکه و تجهیزات ارتباطی نظیر کابل های شبکه و یا تجهیزات بی سیم است. شبکه به طور کلی به دو بخش سخت افزار (Passive) و نرم افزار (Active) تقسیم می شود.

برخی از تجهیزات پسیو عبارتند از: انواع کابل، کانکتور، سوکت شبکه، رک و…

کار شبکه چیست؟

شبکه کامپیوتری وظیفه دارد تا ارتباطات بین سیستم‌ها را برقرار کند تا کاربران آن شبکه بتوانند داده‌ها و تجهیزات را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.

در پاسخ به این پرسش که کاربرد شبکه چیست، می توان گفت با راه اندازی شبکه های کامپیوتری، ارتباط بین سیستم ها برقرار می شود و کاربران شبکه می توانند داده‌ها و دستگاه‌هایی مانند پرینتر را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. همچنین مدیران IT می توانند به راحتی تعداد زیادی از کامپیوتر‌ها را مدیریت کنند و سیاست های خود را اعمال کنند البته اینها تنها مزایای شبکه های کامپیوتری ویا تنها هدف شبکه های کامپیوتری نیستند در ادامه به بررسی کامل مفهوم شبکه کامپیوتری می پردازیم.

کلاینت چیست؟

کلاینت (Client)، به سیستمی گفته می‌شود که درخواست و تقاضایی دارد و این درخواست در سرور مجموعه پردازش و ارسال می‌شود. برای مثال زمانی که شما با کامپیوتر خود به شبکه ای متصل هستید و از آن بهره می‌برید، سیستم شما نوعی کلاینت است.

سرور چیست؟

سرور(Server)، به کامپیوتر همیشه روشنی اطلاق می شود که توان سخت افزاری و نرم افزاری بالایی دارد و به عنوان کامپیوتر مرکزی، سرویس و خدماتی را به client‌ها ارائه می‌دهد. شایان ذکر است که هم کلاینت و هم سرور سیستم عامل مختص به خود را دارند. در شبکه های کلاینت سروری، کامپیوترها علاوه بر اینکه به هم متصل هستند از همدیگر مستقلند، به این معنا که اگر یک کامپیوتر یا دستگاه دیجیتالی که به شبکه متصل است، خاموش شود یا به هر دلیل از شبکه خارج شود، همچنان شبکه پابرجاست. اما اگر سرور از مدار خارج شود سرویس‌هایی که ارائه می‌دهد نیز از دسترس خارج می‌شوند و در روال کار شبکه اختلال ایجاد می‌کند. (برای دریافت توضیحات بیشتر در مورد سرور می توانید مقاله فالنیک را در این لینک با عنوان “سرور چیست” مطالعه کنید)

هاست چیست؟

هاست(Host)، هر دستگاه یا سیستمی که به شبکه متصل بوده و خدماتی ارائه می دهد و یا از خدمات و سرویس هایی در داخل شبکه استفاده می کند. با این تعریف هم کلاینت و هم سرور، Host محسوب می شوند.

کاربرد شبکه چیست؟

شبکه های کامپیوتری فارغ از فاصله فیزیکی می توانند از ۲ کامپیوتر و یا از یک سازمان با ۲ میلیون کامپیوتر و یا بیشتر به راحتی پشتیبانی کنند شبکه ها با اهداف گوناگونی راه اندازی می شوند  با استفاده از شبکه، کاربران می‌توانند به طور مجتمع و سراسری به منابع و داده‌ها دسترسی داشته باشند و یا با یکدیگر تماس صوتی و تصویری برقرار کنند. پرونده‌ها، فایل‌ها، سخت افزارها، نرم افزار و… در شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود و کاربران می‌توانند بر اساس سطح دسترسی خود از آن‌ها استفاده کنند.

شبکه‌های internet – intranet – extranet چگونه اند؟

• شبکه اینترنت 

شبکه internet یکی از شبکه‌های بسیار گسترده و جهانی است که افراد می‌توانند انواع داده‌های خود از قاره‌ای به قاره دیگر به راحتی ارسال و دریافت کنند. شبکه‌ای که با تجهیزاتی مانند مودم و یا با استفاده از شبکه اینترنت موبایل می‌توان به آن متصل شد. از پروتکل های معروف اینترنت می توان به HTTP ,HTTPS و FTP اشاره کرد.

•  شبکه اینترانت

شبکه intranet شبکه‌ای محدود و خصوصی که معمولا توسط سازمان یا شرکت‌های بزرگ راه اندازی می‌شود و از پروتکل‌های مشابه شبکه اینترنت استفاده می‌کند. با این تفاوت که داده ها خارج از این شبکه قابل دسترسی نیستند و افراد خارج سازمان نمی‌توانند به اطلاعات این شبکه دسترسی داشته باشند. مانند شبکه اتوماسیون بین شعبات یک بانک که فقط کارکنان آن بانک‌ها به این شبکه دسترسی دارند.

• شبکه اکسترانت

شبکه اکسترانت یا extranet تلفیقی از دو شبکه اینترنت و اینترانت است. به زبان ساده تر شبکه امنی که بر روی فضای مجازی وجود دارد و افراد خاصی از داخل و خارج سازمان می‌توانند به این شبکه دسترسی داشته باشند.

تفاوت اینترانت و اکسترانت در این است که اینترانت معمولا شبکه ای داخلی بوده و سرورهای مجموعه در داخل سازمان وجود دارد و افراد خارج از محیط سازمان نمی‌توانند از این شبکه استفاده کنند. اما اکسترانت بر روی فضای مجازی و به طور سراسری فعالیت می‌کند و افراد خارج سازمان، مانند شرکای تجاری و مشتریان نیز می‌توانند از این شبکه بر روی محیطی امن استفاده کنند.