مودم، دستگاهی است که کارش دریافت و تبدیل داده‌ها منتقل شده توسط روش‌های مختلف ارتباطی است. مودم داده‌هایی را که از طرف شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت (ISP) دریافت می‌کند به داده‌هایی تبدیل می‌کند که می‌توانند توسط موبایل، لپ‌تاپ یا هرگونه تجهیزات شبکه دیگری مورد استفاده قرار گیرند.
اسم مودم از ترکیب ابتدای دو واژه Modulator و Demodulator (مودلاتور و دمودلاتور) ساخته شده است. در ابتدا این دستگاه تنها نقش مدوله و دمودله کردن سیگنال‌ها را در اتصال برعهده داشت. ولی امروزه کاربرد مودم تغییرات بسیاری پیدا کرده است. بنابراین نام مودم تنها پیشینه تاریخی دارد و دیگر مشخص کننده کاربرد واقعی این دستگاه نیست.
مودم‌ها به دو دسته کلی داخلی و خارجی تقسیم می‌شوند. مودم‌های داخلی همان مودم‌هایی هستند که به صورت یکپارچه با پردازنده، یا یک چیپ جداگانه درون دستگاه‌هایی مانند موبایل و لپ‌تاپ قرار گرفته‌اند. موبایلی که ما در دست می‌گیریم، شامل یک مودم داخلی است که اتصال اینترنت به اپراتورهای موبایل (مثل ایرانسل و همراه اول) را فراهم می‌کند. مودم‌های خارجی نیز دستگاه‌هایی مستقل هستند که اینترنت را برای سایر دستگاه‌ها فراهم می‌کنند.
انواع مودم از نظر نوع اتصال:
1) اتصال با سیم Wired:
مودم‌های با سیم، دارای یک پورت USB و یک پورت LAN هستند. با این حال، چنین امکانی نیز وجود دارد که برخی از مودم‌های با سیم، فاقد پورت USB باشند و بعضی دیگر پورت LAN نداشته باشند. البته مودم‌هایی که اخیراً در بازار قابل خریدند، همگی از پورت LAN برخوردارند. اگر مودمی که شما دارید هر دو پورت را دارد، توصیه می‌شود حتما از پورت LAN استفاده کنید.
مودم‌هایی که با سیم یا تک پورت باشند، می‌توانند تنها به یک دستگاه وصل شوند. با وجود گسترش استفاده از اینترنت و دستگاه‌های هوشمندی نظیر تلفن همراه، لپ‌تاپ، تبلت و غیره، این نوع مودم با وجود محدودیتی که دارد، به هیچ‌وجه کارایی ندارد و توصیه نمی‌شود.
2) اتصال بی‌سیم Wireless:
مودم وایرلس یا وای‌فای، نامی است که روی مودم بی‌سیم گذاشته شده است. نام WiFi توسط اتحادیه وای‌فای بر محصولاتی گذاشته شده است که در شبکه محلی بی‌سیم فعالیت می‌کنند و به وسیله آن‌ها ارتباط شبکه اینترنت به صورت بی‌سیم برقرار می‌شود. این نوع مودم، بهترین نوع برای استفاده هم‌زمان چند کاربر و چند دستگاه است.
3) مودم ADSL:
این نوع مدل، یکی از پراستفاده‌ترین و رایج‌ترین روش‌های اتصال به اینترنت به حساب می‌آید که ساختاری متنوع برای برقراری ارتباط دارد. مودم ADSL با استفاده از پورت تلفن به شبکه تلفن و در نهایت ISP (سرویس دهنده اینترنت) متصل می‌شود و بعد از تایید اطلاعات پیکربندی، شرایط لازم برای اتصال به اینترنت را ایجاد می‌کند. انتقال داده‌های تحت شبکه از دو طریق سیمی با بهره‌گیری از پورت LAN و وایرلس به وسیله فناوری WiFi اتفاق می‌افتد.
4) مودم وایمکس:
مودم وایمکس، فناوری‌ای است که بدون نیاز به خط تلفن، اتصال به اینترنت را برای شما فراهم می‌کند. این فناوری اولین بار در سال ۲۰۰۱ بود که پایه‌گذاری شد و پهنای باندی که ارائه می‌داد در حدود ۳۰ تا ۴۰ مگابیت بر ثانیه بود. در سال ۲۰۱۱ آخرین نسخه از وایمکس معرفی شد که پهنای باندش تا ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه افزایش پیدا کرده بود. این نوع وایمکس، رقیب اصلی فناوری TD-LTE به حساب می‌آید که در ادامه آن را نیز معرفی می‌کنیم.
مبین‌نت اولین شرکت ارائه دهنده اینترنت وایمکس در ایران شناخته می‌شود و بعد از آن ایرانسل فعالیت خودش را به عنوان رقیب او شروع کرد. با به وجود آمدن اینترنت ۴G و زیرشاخه‌های آن و همچنین بالا بودن قیمت اینترنت وایمکس نسبت به طرح‌های اینترنت دیگر، کاربران مبین‌نت و ایرانسل نیز در بخش وایمکس کاهش پیدا کردند. طوری که امروزه می‌بینیم که ایرانسل به دلیل استقبال کمی که از تکنولوژی وایمکس داشت، پشتیبانی از آن را متوقف کرد و تمرکزش را روی اتصال TD-LTE گذاشته است.
5) مودم LTE 3G/4G:
نحوه اتصال کاربران به اینترنت با استفاده از مودم‌های ۳G و ۴G براساس سرویس‌دهی گوشی همراه و بی‌سیم صورت می‌گیرد. این نوع اتصال به این روش است که اپراتورهای ارائه دهنده خدمات گوشی همراه با گذاشتن چند ایستگاه فرستنده امواج (BTS) شرایط لازم برای ارائه اینترنت نسل سوم یا نسل چهارم گوشی همراه را فراهم می‌کند، تفاوت میان این دو در سرعت و پهنای باندی که ارائه می‌شود است.
6) مودم TD-LTE:
خدماتی که مودم‌های LTE 4G ارائه می‌دهند مختص دستگاه‌های قابل حمل و همراه است که شامل گوشی هوشمند و مودم‌های اختصاصی می‌شوند. اما فناوری TD-LTE در واقع نسخه‌ای ثابت از فناوری LTE محسوب می‌شود و فقط به وسیله مودم‌های اختصاصی است که قابل استفاده می‌باشد.
راهنمای خرید مودم
برای خرید مودم، چندین نکته وجود دارند که باید به آن‌ها توجه کنید. این نکات شامل موارد زیرند:
1) نوع استاندارد مودم بی‌سیم:
اولین استانداردهایی که برای مودم‌های بی‌سیم تعیین شده بودند، استانداردهای A و B بودند. در حال حاضر این استانداردها منقضی شدند و کلاً از خط تولید خارج شده‌اند. پس از آن هم نوبت استاندارد g بود که وارد بازار مودم شود، ولی این استاندارد هم از دور خارج شد. در حال حاضر، سه استاندارد n و ac و ad روی مودم‌ها کار گذاشته شده‌اند.
2) رابط‌ها:
رابط‌های مودم، همان پورت‌های آن هستند. این پورت‌ها می‌توانند پورت LAN یا تلفن یا USB باشند. پورت USB برای به اشتراک گذاشتن داده‌ها با دیگر دستگاه‌های متصل به مودم کاربرد دارد.
داشتن چهار پورت LAN به این معناست که ۴ سیستم می‌توانند به صورت مستقیم و کابلی به مودم متصل باشند و از اینترنت بهرمند شوند. همچنین بطور استانداد تا ۲۵ دستگاه می‌توانند از طریق بی‌سیم به یک مودم چهار پورت وصل شوند و اینترنت دریافت کنند.
مودم‌های تک‌پورت هم در بازار موجودند ولی با وجود تفاوت قیمت کمی که با مودم‌های چهار پورت دارند، مورد استقبال زیادی قرار نگرفتند.
مصرف کننده باید با توجه به نوع فضایی که می‌خوهد در آن مودم را کار بگذارد و تعداد کاربرانی که قرار است از طریق آن به شبکه اینترنت متصل شوند، مودمش را با تعداد پورت مناسب انتخاب کند.
3) سرعت انتقال اطلاعات:
هنگام خرید مودم باید حداکثر سرعت انتقال اطلاعات در داخل شبکه اینترنت را بدانید. برای مثال مودم‌های سری N، سرعت انتقال ۳۰۰ مگابیت بر ثانیه را دارند و مودم‌های سری ac، سرعت ۴۵۰ مگابیت بر ثانیه را تامین می‌کنند.
توجه کنید که این سرعت انتقال اطلاعات در مودم چیزی کاملاً متفاوت از پهنای باند است. پهنای باند به سرویس دهنده‌ای که از آن اینترنتتان را می‌خرید، بستگی دارد.
4) آنتن مودم:
مودم‌ها می‌توانند دارای دو نوع آنتن داخلی یا خارجی باشند. آنتن‌های بیرونی، قدرت انتقال بالاتری دارند. این نوع آنتن‌ها نیز به دو نوع جدا شدنی و چسبیده تقسیم می‌شوند. مزیتی که مودم‌ها با آنتن جدا شدنی دارند در این است که می‌توان آنتن فعلیشان را با مدل قوی‌تری که با عملکرد مودم نیز سازگار باشد، عوض کرد. البته باید به این نیز توجه کرد که آنتن مودم را بدون در نظر گرفتن نکات ایمنی نباید عوض کرد. چرا که این کار می‌تواند باعث آسیب به سلامتی شما شود.
5) نشانگر LED:
اکثر مودم‌های امروزی نشانگر LED را دارند. این نشانگر وضعیت اینترنت، وضعیت روشن یا خاموش بودن مودم و غیره را نشان می‌دهد.
6) فرکانس‌های قابل پشتیبانی:
اکثر مودم‌هایی که در بازار هستند، فرکانس ۲٫۴ گیگاهرتزی دارند. این فرکانسی است که می‌تواند از دیوار، شیشه و موانع دیگر عبور کند و میدان برد قابل قبولی نیز دارد. تنها مشکل این فرکانس، تداخل آن با دیگر دستگاه‌های بی‌سیم مانند تلفن‌های سیار، مایکروویو و غیره است.
در نهایت جدا از تمام فاکتورهای ذکر شده، باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که مودمی انتخاب کنید که از نظر کیفیت و گارانتی نیز قابل اطمینان باشد. از برندهای معروف و باکیفیت مودم می‌توان به D-Link، Huawei و TP-Link اشاره کرد که هر کدام از این برندها، انوع مختلفی از مودم‌ها با ویژگی‌های متفاوت را شامل می‌شوند که هنگام خرید باید به این ویژگی‌ها دقت کنید و همان مودمی را که مطابق با نیازهای شماست انتخاب کنید.
